Ban nhạc ABBA

Thy Nga RFA

Dòng nhạc ABBA đưa Thy Nga trở lại những tháng năm xa xưa – chắc hẳn quý vị nhiều người cũng vậy, những người yêu chuộng ABBA từ khi nhóm nhạc này đứng đầu liên tiếp hàng tháng trên các bảng xếp hạng về ca nhạc trên thế giới. Đó là các năm từ 1974 đến 1982, thời hoàng kim của nhóm ABBA.

Phải nói ABBA là một hiện tượng, như sự kiện sau đây cho chúng ta thấy: Khi đại hí viện Royal Albert Hall tại London vào năm 1976 loan báo bán vé qua bưu điện cho hai buổi ra mắt của ABBA tại Anh quốc: có 11,212 vé nhưng họ nhận được hơn 3 triệu thư mua vé, tức là nếu đáp ứng cho đủ thì ABBA phải trình diễn trên 600 buổi! Những năm tiếp theo đó, ABBA còn được ái mộ nhiều hơn nữa.

Nhóm này gồm 2 chàng đàn hát cùng với 2 cô, ra mắt khán thính giả Thụy Điển, quê hương của họ, vào tháng 11 năm 1970. Nhóm đặc biệt ở chỗ họ là 2 cặp tình nhân:
Agnetha và Bjorn (cô tóc vàng cao lềnh khềnh, hay đi ủng, với chàng đàn guitar);

Benny và Anni-Frid (chàng đàn keyboard, với cô tóc xù nâu đen).

Sau này, thì họ trở nên 2 cặp vợ chồng.

Qua năm 1973, nhà thâu âm mới gom các chữ đầu tên của họ, ghép lại thành ABBA cho dễ phổ biến. Có điều là một công ty đóng cá hộp tại Thụy Điển đã mang tên này vì vậy, phải hỏi xem họ có bằng lòng không thì may quá, công ty ấy không thắc mắc gì. Và đó là nguyên ủy cái tên ABBA như thế giới biết đấy, quý vị à.

Nổi tiếng sau giải Eurovision

Đến tháng Tư 1974 thì tên tuổi ABBA mới nổi lên, sau khi thắng giải tại cuộc thi Eurovision với nhạc bản Waterloo.

Nhạc bản này liền có tên trên bảng xếp hạng về ca nhạc, vào hàng đầu tại cả hai bờ Đại Tây Dương, tức là ở châu Âu và Mỹ.

Qua năm sau đó, là bài S.O.S. thâu hình vào tháng Tư 1975.

Cho tới giờ, S.O.S. vẫn được coi là nhạc bản mà ABBA đưa được hết những thanh âm, lời ca tiếng nhạc của mỗi thành viên trong nhóm. Kế đến, ABBA có các bài “Mamma Mia”, “Money, money, money”, “Fernando”.

Thy Nga còn nhớ khi đó, mặc dù túng thiếu vì bị kẹt lại, nhưng Thy Nga cũng vẫn đi xem clip ca nhạc của ABBA chiếu tại một căn phòng ở đường Nguyễn Huệ, Saigon cho từng nhóm khán giả yêu nhạc. Như thế, quý vị và các bạn đủ hiểu là nhạc ABBA vào được cả miền đất đã vào tay Cộng sản, và người dân Saigon yêu nhạc ABBA như thế nào.

Nói đến clip ca nhạc thì đó là điểm đặc biệt nữa của ABBA. Thời ấy gọi là “Promo clip” thoạt tiên do ban “The Beatles” và “The Rolling Stones” thực hiện vào các năm 1960.

Khi đó, tức là cách nay gần nửa thế kỷ, rất ít ban nhạc làm vậy. ABBA thâu hầu hết những nhạc khúc của mình thành “Promo clip”.

Lý do, theo như họ nói, là trước tiên để kiểm soát lại sự trình diễn của mình, kế đến là để hình ảnh tới với khán giả mà ban nhạc đỡ phải đi lưu diễn.

“Dancing Queen” nhạc khúc với tiết tấu rộn rã mà ai nghe, cũng muốn nhảy múa theo…

Thời hoàng kim

Có câu chuyện về bài này, Thy Nga xin thuật lại cùng quý vị, là tại buổi Gala vào ngày 18 tháng 6, 1976 mừng hôn lễ của Quốc Vương Carl Gustaf thứ 16 của Thụy Điển cưới cô Silvia Sommerlath; ABBA là nhóm nhạc Pop duy nhất được mời tham dự. ABBA đã chọn trình diễn nhạc khúc vui tươi “Dancing Queen” và cả ban mặc trang phục thời Baroque (thế kỷ 18) để thích nghi với dịp đặc biệt ấy.

“Dancing Queen” bài phổ biến nhất của ABBA và từng chiếm số 1 trên bảng xếp hạng tại Mỹ …

Tiếp đến, là các bài “Knowing me, knowing you”, “The name of the game”, “Take a chance on me”, và “Chiquitita” nhạc bản mà ABBA soạn, hiến tặng UNICEF trong buổi hòa nhạc tổ chức tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York vào ngày 9 tháng Giêng 1979 để gây quỹ chống nạn đói, và mở đầu năm quốc tế cho thiếu nhi. “Chiquitita” với lời ca như an ủi người bạn buồn khổ, mang thông điệp của sự khích lệ.

“Chiquitita” lập tức đứng hạng nhất tại ít ra là 10 nước, và vào danh sách Top Ten tại rất nhiều quốc gia khác. Ca khúc này chinh phục luôn thị trường âm nhạc Nam Mỹ, và đem lại cho UNICEF gần 2 triệu mỹ kim.

Kế tiếp, ABBA đưa ra các bài “Happy New Year”, “Voulez-vous”, “Does your mother know”, bài “I have a dream” cho trẻ em đồng ca, và “Super trouper” nữa.

…đổ vỡ, chia tay

Thế nhưng, về cuộc sống lứa đôi thì ABBA đã “cơm không lành, canh không ngọt”, Agnetha và Bjorn chia tay từ năm 1978. Nhạc bản “The winner takes it all” Bjorn viết và Agnetha hát sau đây, để lộ ra nỗi đau đớn của sự mất mát.

“The winner takes it all”…

Qua năm 1981 thì tới lượt Benny và Anni-Frid ly dị. Sự đổ vỡ tình cảm khiến nhóm khó thể tiếp tục như trước. Họ gắng thực hiện một album nữa là cuốn “The visitors”, và cuộc chuyện trò trên truyền hình vào ngày 11 tháng 12, 1982 để quảng cáo cho nhạc bản “Under attack/You owe me one” không ai ngờ là buổi diễn cuối cùng của nhóm ABBA.

Bẵng đi 10 năm trời, tới năm 1992, cuốn album “ABBA Gold” gom những bài Hit của họ lại khiến giới yêu nhạc ào ào mua. Album này liền đứng đầu bảng xếp hạng khắp thế giới, và bán được nhiều hơn tất cả những album trước đó của ABBA.

Bảy năm sau, thì soạn giả Catherine Johnson gom trên 20 bài hát của ABBA làm nền cho vở nhạc kịch “Mamma Mia” ra mắt ngày 6 tháng Tư 1999 tại London. Tiếp sau đó, vở này cũng được diễn trên sân khấu nhiều đô thị trên thế giới và tính ra, đã thu hút hơn 30 triệu người đến xem, với số tiền thâu là 3 tỷ đô-la.

Giới điện ảnh Mỹ không bỏ qua sự việc ấy. Dựa theo vở nhạc kịch “Mamma Mia”, họ làm cuốn phim cùng tên với sự góp mặt của các tài tử nổi tiếng Meryl Streep của Mỹ, Colin Firth của Anh, Pierce Brosnan gốc Ái-nhĩ-Lan, Stellan Skarsgard của Thụy Điển, …

Các tay đánh bass, trống, và guitar của ABBA trước kia được mời

tham gia phần đàn, và chính Benny đàn keyboard cũng như đảm trách phần thâu nhạc cho cuốn phim.

Benny và Bjorn cũng xuất hiện trong vài cảnh phim.

Tại các buổi chiếu ra mắt phim, Benny, Bjorn, Anni-Frid, và Agnetha có xuất hiện nhưng riêng rẽ.

Tới nay, họ nhất định không tái hợp. Họ đã từ chối đề nghị của rất nhiều cơ sở sản xuất nhạc, nhiều sân khấu nhạc kịch, như vào tháng 2 năm 2000, một liên doanh Mỹ-Anh đề nghị trả 1 tỷ đô-la cho việc ABBA nhóm lại trình diễn tour 100 buổi.

Số tiền quá to lớn nhưng ABBA từ chối. Vì sao ư? khi phóng viên tờ Sunday Telegraph hỏi, thì Bjorn trả lời là “đơn giản thôi, chúng tôi muốn được mọi người nhớ đến như trước kia với sự tươi trẻ, tràn đầy sức sống và tham vọng”.

Ca khúc “Thank you for the music” khép lại chương trình, xin cám ơn ABBA về dòng nhạc huyền thoại … Thy Nga chào tạm biệt quý thính giả và các bạn…