“NHÀ ĐẦU TƯ” LÃ BẤT VI

Dương Tịch (1) ở nước Hàn, có một thương nhân là Lã Bất Vi. Ông ta là người có đầu óc kinh doanh, nhờ biết khi nào có thể mua vào, lúc nào cần phải bán ra nên ông ta đã tích lũy được rất nhiều tiền bạc, vô cùng nổi tiếng.

Nhưng Lã Bất Vi đắc ý nhất một vụ đầu tư, không phải trên thương trường mà là vụ chăm sóc một ông vua.

Có lần, Lã Bất Vi đến kinh đô Hàm Đan của nước Triệu buôn bán, ở đây, ông đã gặp công tử Sở của nước Tần. Lúc này, quan hệ giữa Tần và Triệu đang ở  thời kỳ giao hảo, thường trao đổi vương tử, vương tôn làm con tin. Tử Sở là con tin của nước Triệu. Gặp Tử Sở, Lã Bất Vi bỗng nảy ra ý định: “Của quý đây! Nếu kinh doanh tốt, con người này sẽ trở thành món lợi lớn.”

Tử Sở là cháu của Tần Chiêu Vương. Cha của chàng là An Quốc Quân, thái tử nước Tần. Nhưng An Quốc Quân không yêu quý Hạ Cơ, mẹ của Tử Sở nên chàng cũng không được vua Tần xem trọng. Nước Tần thường không giữ được chữ “tín”, mang quân xâm phạm nước Triệu, nên nước Triệu đối với con tin của nước Tần cũng coi thường. Tử Sở không những nghèo khổ, mà sự an toàn cũng không được bảo đảm.

Lã Bất Vi trở về nhà, còn suy nghĩ mãi về việc  này. Cha hỏi nghĩ gì, ông cũng không trả lời. Rồi Lã Bất Vi hỏi lại cha:

- Cha biết làm ruộng lợi nhuận được bao nhiêu không?

Cha ông đáp:

- Nếu mưa gió thuận hòa, có thể lợi nhuận được mười lần.

Lã Bất Vi lại hỏi:

- Buôn châu ngọc thì sao?

Cha ông trả lời:

- Gặp may, có thể lợi nhuận gấp trăm lần.

Lã Bất Vi lại hỏi:

- Nếu lập ông vua cho một nước thì lợi nhuận có thể được bao nhiêu?

Cha ông đáp:

- Giúp người giành được thiên hạ, việc này khó mà tính được.

Lã Bất Vi nói:

- Nay đang có một cơ hội để có được lợi nhuận không thể tính được. Con muốn thử. Giả như thành công, không những bản thân con phát đạt, mà con cháu của con sau này cũng được hưởng vinh hoa phú quý.

Cha ông hỏi việc thế nào. Ông đáp:

- Tử Sở là cháu của vua nước Tần, bây giờ đang là con tin ở nước Triệu. Con muốn giúp anh ta làm vua của nước Tần, đây là một vụ mua bán lớn.

Định xong mưu kế, Lã Bất Vi tìm gặp Tử Sở, nói:

- Ngài là vương tôn của nước Tần, nhưng cuộc sống thật quẫn bách. Tôi sẽ có cách làm cho tương lai của ngài sáng sủa..

Tử Sở buồn rầu, cười nói:

- Tiên sinh đừng giễu cợt tôi, ngài trước hết hãy lo cho cái tương lai sảng sủa của mình đi đã.

Lã Bất Vi cười, nói:

- Tương lai của tôi, phải đợi khi ngài có tương lai sảng sủa đã!

Tử Sở nghe Lã Bất Vi nói có hàm ý khác, vội mời ông ta ngồi, hai người cùng nói chuyện.

Lã Bất Vi nói với Tử Sở:

- Tôi nghe nói Chiêu Vương tổ phụ của ngài đã lập An Quốc Quân làm thái tử, ngài là con của An Quốc Quân, nhưng các anh em của ngài có đến hơn hai mươi người, trong số đó, ngài lại không được xem trọng, vì thế mới cho ngài đi làm con tin ở nước Triệu. Nếu tổ phụ của ngài chết, cha của ngài nối ngôi, chắc sẽ lập anh cả của ngài làm thái tử, ngài làm gì còn có cơ hội?

Tử Sở biết, hiện tương lai của mình rất bi đát, thay đổi cuộc sống chỉ là tham vọng, đâu có dám nghĩ đến chuyện thái tử? Nhưng nghe Lã Bất Vi, lại thấy rất có hy vọng, vì thế càng chăm chú lắng nghe.

Lã Bất Vi nói:

- An Quốc Quân yêu nhất là Hoa Dương phu nhân, nhưng Hoa Dương phu nhân lại có bệnh, không thể sinh đẻ. Nếu ngài có thể tìm cách lấy lòng Hoa Dương phu nhân, nhận bà làm mẹ. Một khi đã làm con của bà, việc làm thái tử của ngài sẽ không chỉ là hy vọng.

Tử Sở nói:

- Tôi nghèo khổ như thế này, làm sao có thể giành được sự quan tâm của Hoa Dương phu nhân?

Lã Bất Vi nói:

- Tôi tuy cũng không giàu có, nhưng cũng có thể có một chút tiền bạc giúp công tử việc này.

Tử Sở vui vẻ nói:

- Hay quá, nếu ngài thật giúp đỡ để việc này thành công, tôi nguyện cùng ngài hưởng thiên hạ nước Tần.

Lã Bất Vi lấy năm trăm lạng vàng cho Tử Sở để chi dùng vào việc mở rộng quan hệ bạn bè, xây dựng tiếng tăm và thế lực của bản thân. Lại dùng năm trăm lạng nữa mua rất nhiều ngọc ngà quý báu, tự mình mang đến nước Tần.

Trước hết, Lã Bất Vi tạo quân hệ với chị của Hoa Dương phu nhân, hối lộ rồi nhờ bà ta chuyển quà cho Hoa Dương phu nhân, nói là của Tử Sở từ nước Triệu nhờ ông ta mang về. Lã Bất Vi cũng không quên ca ngợi Tử Sở là người hiền minh, lại là người kính yêu Hoa Dương phu nhân, luôn nhớ đến cha và Hoa Dương phu nhân…

Nhận được  lễ vật, Hoa Dương phu nhân rất vui vẻ. Người chị của Hoa Dương phu nhân không  để lỡ cơ hội làm thuyết khách theo sự sắp đặt của Lã Bất Vi.

Chị của Hoa Dương phu nhân nói:

- Em bây giờ đang trẻ tuổi, xinh đẹp, được An Quốc Quân yêu quý, nhưng sau này, khi em già đi thì làm thế nào? Em đã không thể sinh nở, không sớm nhận một đứa con, xác lập nó làm người kế thừa An Quốc Quân. Tử Sở là người hiền minh, lại hiếu thuận với em và An Quốc Quân, sao em không nhận nó làm con để nó làm người kế thừa An Quốc Quân. Tương lai, nó nhất định sẽ cảm cái ân đức của em, em sẽ suốt đời hưởng vinh hoa phú quý.

Những lời nói đi vào tâm khảm của Hoa Dương phu nhân, bà đã nghe lời khuyên của chị mình, tìm cơ hội, nói với An Quốc Quân những điều hay về Tử Sở hiền minh, hiếu thuận; Rồi Hoa Dương phu nhân còn nói thêm:

- Thiếp bất hạnh không thể sinh con, chỉ muốn nhận Tử Sở làm con mình, sau này về già cũng có chỗ nương tựa

An Quốc Quân không nghi ngờ gì. Hoa Dương phu nhân tiếp tục thuyết phục An Quốc Quân, cuối cùng, được An Quốc Quân đồng ý lập Tử Sở làm con trưởng, trở thành người kế thừa ngôi báu. An Quốc Quân còn cho người dùng ngọc thạch khắc một tấm biển, cử người giao cho Tử Sở để làm bằng chứng. Hoa Dương phu nhân  và An Quốc Quân còn gửi rất nhiều quần áo và thực phẩm cho Tử Sở, lại mời Lã Bất Vi làm thầy của Tử Sở.

Đạt được mục đích, Lã Bất Vi trở lại Hàm Đan, mời Tử Sở tới nhà mình uống rượu mừng. Giữa tiệc, Lã Bất Vi đưa một mỹ nữ mà mình rất yêu quý ra mời rượu Tử Sở. Tử Sở thấy mỹ nữ xinh đẹp, xin Lã Bất Vi nhường cho mình. Lã Bất Vi giả vờ phẫn nộ, để cho Tử Sở ba lần xin mới bằng lòng.

Một thời gian sau, người mỹ nữ này sinh một đứa trẻ. Vì sinh vào chính nguyệt nên đặt tên là Chính. Viễn tổ của Tần họ Doanh nên đặt là Doanh Chính.

Năm Doanh Chính 9 tuổi, Tần Chiêu Vương chết, An Quốc Quân nối ngôi, đó là Tần Hiếu Văn Vương. Lúc này, Tử Sở mới trở thành thái tử, đưa Doanh Chính trở về nước Tần.

Chỉ qua một năm, Tần Hiếu Văn Vương cũng chết, Tử Sở nối ngôi, đó là Tần Trang Tương Vương. Trang Tương Vương mời Lã Bất Vi làm tướng quốc, lại phong cho ông ta làm Văn Tín hầu.

Qua ba năm, Trang Tương Vương cũng chết. Doanh Chính mới 13 tuổi thừa kế ngôi vua, chính là Tần Vương Chính.

Lã Bất Vi tiếp tục làm tướng quốc, hiệu xưng Trọng Phụ, một tay nắm giữ đại quyền nước Tần. Đến năm 238 trước CN, Doanh Chính đã 22 tuổi, nảy sinh việc không vừa lòng với Lã Bất Vi nên giết Lã Bất Vi.

Thời gian Lã Bất Vi làm tướng quốc, đối nội tiếp tục phát triển sản xuất, chỉnh đốn quân đội; đối ngoại thì thế lực được mở rộng. Dưới sự lãnh đạo của ông, sức mạnh của nước Tần gia tăng, thống nhất thiên hạ trở thành xu thế không thể ngăn được.

Chú thích:

Dương Địch: tương truyền là kinh đô Hạ Vũ, tức nay là thành phố Vũ Chân tỉnh Hà Nam. Thời Xuân Thu là Trịnh Lịch ấp, thời Chiến Quốc thuộc Hàn, gọi là Dương Địch. Hàn Cảnh Hầu từng định đô ở đây, nơi có công thương nghiệp phát triển.

Vua nước Tần họ Doanh, tổ tiên từ Chuyên Húc, truyền đến đời Chu Hiếu Vương phong Tần (nay là đông bắc Thanh Thủy, Cam Túc); Chu Bình Vương dời về đông, phong Tần Trang Công làm chư hầu.

Lã Bất Vi từng tổ chức biên soạn bộ “Lã Thị Xuân Thu” (còn gọi “Lã lãm”, nội dung phong phú, phức tạp, trở thành một trong những trước tác tiêu biểu của “Tạp gia”.   

-->Đọc tiếp...

CHUYỆN THẦN Y BIỂN THƯỚC

Biển Thước, vốn là một danh y trong truyền thuyết thời đại Hoàng Đế. Đến cuối đời Xuân Thu, có thầy thuốc Tần Việt Nhân, vì y thuật cao minh, y đức cao thượng được mọi người gọi là Biển Thước, tên thật của ông bị người ta lãng quên.

Tương truyền, Biển Thước là người nước Tề, khi ít tuổi, làm chủ một quán trọ. Một  lần, có người khách là Trường Tang Quân tới trọ, Biển Thước cảm thấy người này kỳ lạ, đã đối xử với ông ta rất kính trọng. Thời gian sau, quan hệ giữa hai người tương đối tốt đẹp. Một hôm, Trường Tang Quân gọi Biển Thước tới một nơi vắng vẻ, nói với ông:

- Nay ta tuổi đã cao, sợ sống không lâu nữa. Ta có một bí mật, muốn truyền cho ngươi, mong nhà ngwoi đừng có tiết lộ.

Rồi đem bí mật chữa bệnh truyền cho Biển Thước. Từ đó, Biển Thước trở thành danh y.

Đương nhiên đây chỉ là một truyền thuyết thú vị.

Biển Thước đi khắp mọi nơi, vì người chữa bệnh, tren từ vua chúa trong cung điện, dưới đến người dân nơi thôn dã, với ai cũng nhân ái, trong sử sách còn lưu truyền rất nhiều những câu chuyện ông cứu sống người bệnh.

Có một lần, Biển Thước đến nước Quắc, đi tới cửa cung điện của nhà vua, nghe nói thái tử vừa mới chết, ông vội hỏi thăm bị bệnh gì? Có người nói với ông:

- Thái tử ban đầu hô hấp khó khăn, khí huyết không thuận, nội tạng bị hại, sau đó đột nhiên tắt thở.

 Biển Thước hỏi lại kỹ càng, bệnh nhân sau khi chết đã khâm liệm chưa? Sau đó ông nói nghiêm trang:

- Nhờ nói với nhà vua, tôi có thể cứu sống thái tử.

Người ta không tin, Biển Thước lại nói:

Tôi xem bệnh, từ xưa là từ ngoài biết trong, từ trong biết ngoài. Mới nghe nói một số triệu chứng, tôi đã biết, thái tử chưa chết thật, bây giờ khẳng định một nửa cơ thể máu còn nóng…

Nhà vua nghe nói danh y Biển Thước đến, đích thân nghênh tiếp, mặt buồn rười rượi mời ông xem bệnh. Biển Thước đến trước thái tử, bắt mạch, lại kiểm tra các bộ vị, sau đó an ủi nhà vua:

- Bệnh của thái tử gọi là “thi quyết”, là do mất thăng bằng âm dương. Thực ra là chưa chết. Đây chỉ là cái chết giả. Không đáng ngại, tôi có thể chữa được.

Nói xong, Biển Thước bảo các đệ tử châm cứu vào các huyệt vị của cơ thể thái tử. Lát sau, quả thật thái tử tỉnh lại. Biển Thước lại dùng cứu đốt hai bên sườn thái tử, thái tử đã có thể ngồi dậy được. Lại uống thuốc, sau hơn mười ngày, thái tử hoàn toàn bình phục. Tin này sau khi được lan truyền, người nước Quắc đều nói Biển Thước có thể cải tử hoàn sinh, biến người chết thành người sống. Biển Thước lắc đầu, nói:

- Tôi hoàn toàn không thể cải tử hoàn sinh, thái tử chưa chết thật, tôi thực sự chẳng qua chỉ làm cho thái tử hồi phục sức khỏe mà thôi.

Có một lần, Biển Thước bái kiến Tề Hoàn Hầu, quan sát khí sắc Tề Hoàn Hầu, ông nói:

- Đại vương đang có bệnh, không chữa sẽ nặng thêm.

Tề Hoàn Hầu vui vẻ nói:

- Tôi cảm thấy chẳng có gì không thoải mái, làm sao biết có bệnh được?

Khi Biển Thước đã đi khỏi, ông còn nói với tả hữu:

- Thầy lang này đang muốn thể hiện cái cao minh của mình, nói người không có bệnh là có bệnh..

Sau năm ngày, Biển Thước lại gặp Hoàn Hầu, sau  khi nhìn qua, lại nói:

- Bệnh của ngài đã vào đến huyết mạch, phải chữa ngay mới kịp.

Hoàn Hầu hãnh diện, nói:

- Ta khỏe lắm, chữa bệnh gì?

Lại qua mấy ngày, Biển Thước lần thứ ba gặp Hoàn Hầu, giật mình nói:

- Bệnh của ngài đã vào đến tràng vị, không chữa thì nguy hiểm.

Hoàn Hàu không buồn nghe, không them để ý.

Khi hai người gặp nhau lần thứ tư, Biển Thước nhìn Hoàn Hầu, không nói, quay đầu bỏ đi. Hoàn Hầu thấy lạ, vội cho người đuổi theo, hỏi nguyên nhân. Biển Thước nói:

- Bệnh của đại vương ban đầu ở ngoài bì phu, sau đó phát triển vào huyết mạch, tiến vào nội tạng, lúc ấy có thể dùng cách chườm nóng, châm cứu, uống thuốc, chữa được. Nhưng hôm nay, tôi thấy bệnh đã vào cốt tủy, không có cách gì chữa được. Cho nên tôi đành phải ra đi.

Qua mấy ngày, Hoàn Hầu quả nhiên phát bệnh, lại cho người đi mời Biển Thước. Ông đã dời nước Tề, Hoàn Hầu không lâu sau thì chết.

Vào cuối đời, Biển Thước đến nước Tần hành nghề. Tần Vũ Vương muốn mời ông xem bệnh, quan ngự ý của nước Tần là Lý Tây rất ghen ghét với Biển Thước, sợ ông chữa được bệnh cho nhà vua, ảnh hưởng đến uiy tín và địa vị của mình, cho người giết ông.

Y thuật của Biển Thước đại diện cho trình độ y học của thời kỳ Xuân Thu Chiến Quốc , đặt cơ sở cho truyền thống y học của Trung Quốc. Cho tới nay “vọng, văn, vấn, thiết’, châm cứu, thang thuốc vẫn là những phương pháp cơ bản của chẩn trị Trung y.

Chú thích:

Nước Quắc: vua họ Cơ, là một tiểu quốc, kinh đô ở Thượng Dương (nay ở đông nam Tam Môn Hiệp, Hà Nam), một phần của huyện Bình Lục Sơn Tây, nay là thành phố Tám Môn Hiệp, Hà Nam. Thời Xuân Thu, bị Tấn và Sở diệt.

-->Đọc tiếp...

PHÙNG NOÃN, KHÁCH CỦA MẠNH THƯỜNG QUÂN

Điền Văn Mạnh Thường Quân của nước Tề, thích giao thiệp với người tài trong thiên hạ, nhận làm môn khách của mình. Trong nhà, ông có đến ba nghìn môn khách.

Có một lần, một người tên Phùng Noãn đến theo Mạnh Thường Quân. Mạnh Thường Quân thấy anh ta quần áo rách, chân đi giày cỏ, dáng điệu mỏi mệt, liền hỏi:

-  Anh có tài năng gì?

- Tôi chẳng có tài gì.

Mạnh Thường Quân cười, nói:

- Vậy thì anh cứ ở lại đây.

Rồi sai người đưa vào bố trí ở một phòng.

Phùng Noãn ngày ngày uốn cây kiếm dài (2), vừa uốn vừa hát:

- Kiếm ơi ta đi thôi, ở đây chẳng có cá tôm.

Mạnh Thường Quân nghe thấy liền sai người mang đến phòng Phùng Noãn cá tôm cho anh ta ăn. Qua mấy ngày sau, Phùng Noãn lại hát:

- Kiếm ơi ta đi thôi, ở đây ra ngoài chẳng có xe ngựa.

Có người đem chuyện này báo với Mạnh Thường Quân, ông lại sai người mang cho anh ta xe ngựa.

Qua một năm, Mạnh Thường Quân cho người đi tìm Phùng Noãn tới, nói với anh ta:

- Tôi bình thường rất bận, đối với tiên sinh có thể thất thố. Mong ngài tha thứ. Bây giờ, nhờ ngài đi Thành Tiết (ở phía nam Đằng Chân, Sơn Đông) một chuyến, thu nợ giúp tôi. Không biết ngài có bằng lòng không?

Phùng Noãn vui vẻ trả lời:

- Được, tôi đi.

Rồi chuẩn bị xe ngựa, mang theo hành trang, mang cả phiếu ghi nợ lên đường. Đến lúc sắp đi, ông hỏi Mạnh Thường Quân:

- Nợ thu xong rồi thì mua gì mang về?

Mạnh Thường Quân trả lời:

- Ngài xem trong nhà thiếu cái gì thì mua cái ấy.

Phùng Noãn đến Thành Tiết, cho gọi chủ nhân của những phiếu ghi nợ tới, ngay lập tức, trước mặt mọi người, cho tất cả những phiếu ghi nợ ấy vào lửa. Phùng Noãn nói:

- Tôi thi hành lệnh của Mạnh Thường Quân, xóa tất cả những phiếu ghi nợ này. Đây chính là cái ơn của Mạnh Thường Quân, mọi người không được quên!

Nghe nói xong, mọi người đều hoan nghênh, vô cùng cảm kích ân đức của Mạnh Thường Quân.

Nghe tin Phùng Noãn đốt hết các phiếu ghi nợ, Mạnh Thường Quân không ngăn được lửa giận cao đến ba trượng, lập tức cho người gọi Phùng Noãn về, giận dữ trách:

- Khá lắm. Ta cho người đi thu nợ, ngươi lại đốt hết phiếu ghi nợ, ngươi định làm cái trò gì vậy?

Phùng Noãn chậm rãi đáp:

- Tôi đem những phiếu ghi nợ vô dụng ấy đốt đi, khiến cho dân chúng ở Thành Tiết thấy được ân đức của ngài, khắp nơi đều ca tụng tên tuổi của ngài, đây chẳng phải là việc tốt sao? Trước khi tôi đi, ngài dặn tôi, chọn lấy cái gì trong nhà còn thiếu mang về. Tôi thấy ngài vàng bạc châu báu, sơn hào hải vị không thiếu thức gì, duy chỉ thiếu hai chữ “tình nghĩa” cho nên tôi mới mua “tình nghĩa” về  cho ngài.

Mạnh Thường Quân nghe nói, câm miệng như ăn hoàng liên, không biết nói gì, đành bảo:

- Thôi, tiên sinh về nghỉ đi.

Từ đó, đối với Phùng Noãn lại lạnh nhạt.

Qua mấy năm, Tề Mẫn Vương (3) nghe tin đồn của hai nước Tần,  Sở sợ Mạnh Thường Quân công thần lấn chúa, tạo nên sự uy hiếp với mình, liền miễn chức vụ Tướng quốc của ông ta. Số môn khách thấy chủ thất thế liền đua nhau bỏ đi, chỉ có Phùng Noãn là một lòng ở lại với ông ta.

Mạnh Thường Quân đành về ẩn cư ở Thành Tiết nơi đất phong cũ với vẻ mặt ủ rũ.

Chưa vào thành, ông ta đã thấy người già dắt trẻ đón tiếp. Thấy cảnh ấy, Mạnh Thường Quân không cầm được nước mắt, nói với Phùng Noãn:

- Tình nghĩa mà tiên sinh cho tôi, hôm nay tôi mới được nhận.

Phùng Noãn nói:

- Con thỏ khôn phải có ba hang mới đảm bảo được sự an toàn cho mình; bây giờ, ngài chỉ có Thành Tiết là nơi để an thân thì sao đủ được? Tôi lại tìm cho ngài hai nơi để có thể an thân, một là Hàm Dương của nước Tần, một chính là kinh đô Lâm Truy của nước Tề chúng ta.

Phùng Noãn nói những dự định với Mạnh Thường Quân. Mạnh Thường Quân đồng ý, cho Phùng Noãn xe ngựa và vàng bạc để chi phí. Phùng Noãn đến nước Tần.

Lúc ấy, Tướng quốc của nước Tần đã chết. Tần Chiêu Tương Vương rất khâm phục Mạnh Thường Quân, đang muốn mời ông làm Tướng quốc, sau lại phao những tin đồn không hay về ông để Mạnh Thường Quân buộc phải đến với mình. Phùng Noãn lợi dụng điều này thuyết phục Tần Chiêu Tương Vương. Ông gặp và hỏi vua Tần:

- Đại vương có nghe chuyện vua Tề cách chức Mạnh Thường Quân không?

Vua Tần nói:

- Có nghe.

Phùng Noãn nói:

- Nước Tề có thể cai trị thành mạnh mẽ như thế này là công lao của Mạnh Thường Quân. Nay vua Tề lại đối đãi với ông ấy như vậy, làm sao ông ấy không thể không tức giận? Người, việc và những điều cơ mật của nước Tề Mạnh Thường Quân đều biết rõ, nếu ông ấy đến với nước Tần, đại vương có thể nắm được nước Tề. Đây là cơ hội tốt ngàn năm khó gặp. Hy vọng đại vương sẽ nhanh chóng ra tay, nếu không vua Tề tỉnh ngộ, trọng dụng lại Mạnh Thường Quân, nước Tề có thể sẽ cùng đại vương so tài cao thấp.

Vua Tề nghe nói rất vui, lập tức sai sứ giả mang lễ hậu nghìn lạng vàng và trăm cỗ xe hoa đi tới mời Mạnh Thường Quân.

Lúc này, Phùng Noãn lại đi tắt đến kinh đô Lâm Truy của nước Tề, cầu kiến Tề Mẫn Vương. Vừa thở dốc, ông ta vừa nói:

- Đại vương đã nghe tin nước Tần cử Mạnh Thường Quân làm Tướng quốc chưa?

Vua Tề nói:

- Chưa nghe. Có thật không?

Phùng Noãn nói:

- Tôi tận mắt thấy họ mang trăm cỗ xe hoa, nghìn lạng vàng đi về phía chúng ta đây. Mạnh Thường Quân không đi thì còn may, nếu thật ông ta làm Tướng quốc của nước Tần thì nước Tề chúng ta chẳng phải là hết sao? Đại vương phải lập tức cử Mạnh Thường Quân làm Tướng quốc, rồi phong cho ông ta thêm nhiều đất đai nữa. Ông ta là lão thần của nước Tề, không thể không bằng lòng. Tới lúc đó, nước Tần tuy hùng mạnh cũng không thể lôi kéo được Tướng quốc nước ta.

Vua Tề nghe nửa tin nửa ngờ, sai người đi điều tra từ sứ thần của nước Tần xem thực hư, nghe nói đã vào biên giới rồi, mới rụng rời chân tay, vội sai người gọi Mạnh Thường Quân tới, cử ông ta làm Tướng quốc, lại cho thêm bổng lộc một nghìn hộ.

Sứ giả của nước Tần đến Thành Tiết, không được việc gì, biết Mạnh Thường Quân đã được tái cử làm Tướng quốc, cũng không biết làm thế nào, đành phải tay không trở về.

Như thế, Mạnh Thường Quân lại ung dung làm Tướng quốc mấy năm nữa.

Chú thích:

(1)Lúc đó, nổi tiếng nhất có Điền Văn  Mạnh Thường Quân của nước Tề, Triệu Thắng Bình Nguyên Quân của nước Triệu, Ngụy Vô Kỵ Tín Lăng Quân của nước Ngụy, Hoàng Yết Xuân Thân Quân của nước Sở, họ được gọi là “Tứ công tử”.

(2)Thời kỳ Xuân Thu – Chiến Quốc, xã hội Trung Quốc đề cao hiệp khách hào kiệt. Họ mang kiếm bên mình để thể hiện chí khí hào kiệt.

(1)   Tề Mẫn Vương: làm vua từ 300 – 284 trước CN, con của Điền Tích CươngTề Tuyên Vương, dùng Điền Văn làm Tướng quốc, Khuông Chương, Tư Mã Tương Như là Tướng, từng mang quân đánh  bại Sở, Tần, Yên…Sau đó trở nên tàn bạo. Năm 284 trước CN, quân Yên đánh tới, vội bỏ chạy, cuối cùng chết do tay của tướng nước Sở.  

-->Đọc tiếp...

TƯ MÃ TƯƠNG NHƯ VÀ TRÁC VĂN QUÂN

Truyện tình yêu của Tư Mã Tương Như và Trác Văn Quân nảy sinh ở thời Hán Vũ Đế. Lúc đó, tự do yêu đương là một việc kinh thiên động địa, cho nên câu chuyện của họ  vô cùng hấp dẫn mọi người.

Trác Văn Quân là con gái út gia đình giàu có Trác Vương Tôn thời Hán Vũ Đế, nhà ở Lâm Cùng (Lâm Lai, Tứ Xuyên ngày nay). Nhà Trác Vương Tôn rất giàu có, nô bộc có tới hơn tám trăm người. Sinh trưởng trong một gia đình như thế, Trác Văn Quân từ nhỏ đã được học đủ mọi thứ, sau khi lớn lên, vừa thông minh, vừa xinh đẹp, mà cầm kỳ thi họa đều tinh thông, đặc biệt là đàn cổ, cô rất được Trác Vương Tôn yêu quý. Đáng tiếc là Trác Văn Quân mới lấy chồng chưa lâu, chồng đã chết. Mới 17 tuổi, nàng đã trở thành góa phụ. Trác Văn Quân từ nhà chồng trở về nhà cha mẹ. Trong thời đại đó, góa phụ không thể tái giá. Nhưng Văn Quân tuổi trẻ, xinh đẹp, trong lòng còn tràn đầy khát vọng với tình yêu, không muốn sống mãi cuộc sống cô đơn.

Trong lúc buồn chán, nàng gảy đàn, xem một số tác phẩm của các văn nhân. Lúc đó, có một người là Tư Mã Tương Như rất nổi tiếng, phú của ông viết, các Hoàng đế đều thích. Đọc một số tác phẩm của Tư Mã Tương Như, Trác Văn Quân trong lòng ngầm mến mộ ông nhưng không có cơ hội gặp gỡ.

Đúng lúc đó, Tư Mã Tương Như đến Lâm Cùng. Quan hệ giữa ông và huyện lệnh Vương Cát rất thân mật. Nhân Trác Vương Tôn và một gia đình giàu có khác là Trình Quách muốn làm đẹp mặt huyện lệnh, chuẩn bị một bữa tiệc khoản đãi Tư Mã Tương Như. Hai người bàn bạc và quyết định mở tiệc ở nhà Trác Vương Tôn.

Hôm đó, khách khứa đều có mặt đông đủ, Vương Cát cũng đến từ sớm, nhưng không thấy Tư Mã Tương Như đâu nên Vương Cát phải đi tìm.

Vốn Tư Mã Tương Như ban đầu từ chối, sau thì đến muộn. Sức hấp dẫn của Tư Mã Tương Như qua tiếng tăm của ông khiến ai nấy đều như nghiêng ngả. Mọi người đang vui trong tiệc rượu, Vương Cát đứng lên nói:

- Tư Mã Tương Như gảy đàn rất hay, muốn ông đàn vài khúc góp vui.

 Sau một hồi từ chối, Tư Mã Tương Như mới tới ngồi trước cây đàn, dạo vài khúc. Tiếng đàn du dương của ông đã làm động lòng Trác Văn Quân đang đứng sau tấm bình phong. Vốn nàng đã nghe nói Tư Mã Tương Như sẽ đến đã đứng đợi từ trước. Nghe tiếng đàn của Tư Mã Tương Như, Trác Văn Quân dường như vô cùng cảm thông và cảm thấy “dường như chàng cũng thích ta”. Ký thực Trác Văn Quân cũng đã biết, sau khi tới Lâm Cùng, Tư Mã Tương Như đã sớm nghe nói về quả phụ Trác Văn Quân xinh đẹp và thông tuệ, trong lòng đã nảy sinh lòng yêu mến. Ông và Vương Cát tham gia bữa tiệc rượu này cũng chính là để thăm dò thái độ của Trác Văn Quân.

Đến lúc này, thông qua tiếng đàn, hai người dường như đã hiểu rõ lòng nhau. Dời khỏi bữa tiệc, Tư Mã Tương Như còn gửi lại tiền cho người hầu của Trác Văn Quân. Biết điều đó, Trác Văn Quân vô cùng sung sướng nhưng nàng cũng hiểu cha mẹ nàng không bao giờ chấp nhận tình cảm này.

Nhưng không dễ gặp được tri âm, nàng sao có thể bỏ lỡ cơ hội. Nàng đã có một hành động vượt lẽ thường tình vào thời đại ấy. Nửa đêm, nàng tới nơi ở của Tư Mã Tương Như, hai người cùng nhau đến Thành Đô.

Trác Vương Tôn vừa giận vừa buồn, nhất là sau khi biết gia đình Tư Mã Tương Như rất nghèo. Thoát khỏi cuộc sống giàu sang đi theo tiếng gọi của tình yêu, nhưng Trác Văn Quân không chịu mổi cuộc sống nghèo khó. Nàng nói với chồng:

- Chúng ta về Lam Cùng đi, cho dù cha không cho chúng ta tiền, cũng có thể nhờ vào anh em qua ngày, sống như thế này khổ quá!

Hai người lại trở về Lâm Cùng, họ bán hết xe ngựa, mở một quán rượu nhỏ. Mỗi khi Trác Văn Quân ra ngoài mua rượu, Tư Mã Tương Như đều phải khoác tạp dề rửa bát, quét nhà trước mặt mọi người. Việc ấy khiến Trác Vương Tôn xấu hổ với những người xung quanh, không dám ra khỏi nhà.

Có người khuyên Trác Vương Tôn:

-Tư Mã Tương Như tuy không có tiền, nhưng anh ta có tài học, có nhân phẩm, nhất định sẽ có ngày làm nên.

Trác Vương Tôn vừa thương con gái, cũng không biết làm thế nào bèn chia cho họ hơn trăm người nô bộc, một trăm vạn quan tiền gọi là hồi môn cho con gái đi lấy chồng. Có tiền bạc, Trác Văn Quân cùng Tư Mã Tương Như trở lại Thành Đô với cuộc sống giàu sang.

Rồi cuối cùng, Tư Mã Tương Như cũng làm quan, rất được sự yêu mến và tín nhiệm của nhà vua, không phụ niềm tin và tình yêu của Trác Văn Quân.  Đến khi đó, Trác Vương Tôn nói với mọi người:

- Trác Văn Quân lấy Tư Mã Tương Như thế là quá muộn. Lẽ ra hai người phải đến với nhau sớm hơn.

Người ta nói, khi Tư Mã Tương Như cực kỳ giàu sang, muốn cưới nàng Mậu Lăng (3) làm thiếp. Trác Văn Quân biết, viết bài thơ “Bạch đầu ngâm” gửi cho chồng, ngoài việc biểu lộ tình yêu của mình, cũng kiên quyết thể hiện thái độ: nếu Tư Mã Tương Như muốn cưới thiếp, hai người sẽ chia tay.

Xem bài thơ, Tư Mã Tương Như rất cảm động, bỏ ý định ấy, hai người sống với nhau cho tới cuối đời.

Trác Văn Quân đi theo tiếng gọi của tình yêu và quyết tâm bảo vệ tình yêu ấy khiến người đời vô cùng cảm động.

Chú thích:

Cầm, kỳ, thi, họa là bốn kỹ năng cơ bản của văn nhân thời cổ, thông qua các kỹ năng này mà thể hiện là con người có giáo dục.

Phú: hình thức tản văn lưu hành từ đời Hán. Tư Mã Tương Như giỏi viết phú,lưu truyền đến nay còn có “Tử hư phú”, “Thượng lâm phú”.

Mậu Lăng; Lăng là tên huyện, một trong Ngũ Lăng thời Tây Hán.  

-->Đọc tiếp...