Tuyệt phẩm Ave Maria

Vũ Hoàng, phóng viên RFA

Quý vị đang cùng nghe tuyệt phẩm Ave Maria của nhà soạn nhạc lừng danh thế giới Franz Schubert qua tiếng saxophone lão luyện của Kenny G. Trong thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, Vũ Hoàng xin được cùng quý vị lắng đọng, tĩnh tại để tận hưởng những giai điệu ngọt ngào của Ave Maria, mong rằng những phút giây thư thái, nhẹ nhàng này sẽ luôn là những gì mà quý vị tận hưởng trong năm 2015.

Lý do mà Vũ Hoàng muốn được gửi tới quý vị tuyệt phẩm này vì ngày 1/1 đầu năm cũng là ngày tín đồ Công Giáo La Mã chọn để kính Đức Mẹ Maria, thành ra trong suốt ngày đầu tiên của năm mới, bản nhạc này sẽ được hát vang ở các thánh đường trên toàn thế giới.

Nhạc sư Franz Peter Schubert người Áo viết nhạc cho bài Ave Maria vào năm 1825. Theo sử sách ghi lại cho biết, Franz Schubert được biết đến bài thơ Thiên Hùng Ca “The Lady of the Lake” của Sir Walter Scott viết năm 1810 bằng Anh ngữ, nói về một nhân vật có tên Ellen Douglas cùng cha bị trục xuất phải trốn lên cao nguyên Scotland, họ sống trong một hang đá gần hồ Loch Katrine để tránh bị nhà vua trả thù. Trong lúc sợ hãi và tuyệt vọng nhất, Ellen đã dâng lời cầu nguyện xin Đức Trinh Nữ Maria cứu giúp. Sir Scott đã dựa theo lời cầu khẩn bắt đầu bằng chữ “Ave Maria” này để đặt tên cho ca khúc là Ellen’s Third Song. Chính vì vậy, nhạc phẩm Ave Maria còn có tên Ellen’s Third Song hay Bài ca thứ 3 của nàng Ellen.

Tuy rằng còn rất nhiều tranh cãi và cả hiểu lầm về nguồn gốc của tác phẩm, nhưng Ave Maria được đánh giá là một trong những tác phẩm rất xuất sắc của Franz Schubert và đưa ông lên vị trí những nhà soạn nhạc hàng đầu trên thế giới.

Ave Maria được trình diễn lần đầu tiên trong lâu đài của nữ hầu tước Sophie Weissenwolff tại một ngôi làng nhỏ ở Áo. Sau đó, sử sách nói rằng có lẽ các tu sĩ Công Giáo đã đặt lời Latin để dùng bài hát này cho nhà thờ, kể từ đó, Ave Maria được lưu truyền đến tận bây giờ và đây là một trong những bài hát không thể thiếu trong những dịp Giáng Sinh hay nghi lễ của nhà thờ, vừa mang tính trang trọng, thiêng liêng lại vừa mang lại sự nhẹ nhõm, giàu cảm xúc.

“Ave Maria de Schubert” đã được nhiều giọng ca lừng danh thế giới với chất giọng tenor và soprano thi thố và chinh phục. Không những vậy, với giai điệu trầm bổng, thánh thót, Ave Maria cũng được chuyển thể để chơi cho nhiều nhạc cụ khác nhau từ kèn saxophone, guitar… cho tới piano.

Tại Việt Nam, nhạc phẩm Ave Maria của Schubert cũng đã được dịch ra Tiếng Việt với một số phiên bản khác nhau của các nhạc sĩ Phạm Duy, Xuân Mỹ hay linh mục Anthony Vũ Hùng Tôn, và về sau một số ca sĩ trong đó có Mỹ Linh đã làm mới lại những ca khúc cổ điển bằng cách đặt lời Việt khác cho nhạc phẩm này trong album Chat với Mozart. Trước thềm 2015, Vũ Hoàng xin được kính chúc quý vị một năm mới an khang, thịnh vượng và tinh thần luôn an lạc, yêu đời.