Valentine's Day

Mặc Lâm, biên tập viên RFA

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây.

Mỗi lần đến dịp Valentine người vui nhất có lẽ là các cô gái mới có người yêu, kế đến là những cặp tình nhân sắp tới ngày cưới, rồi những cặp vợ chồng và cuối cùng là các tiệm hoa trên khắp thế giới ngoại trừ các nước vùng vịnh hay các tiểu quốc trong khối Ả rập, vì đối với Hồi giáo Valentine là ngày của sa tăng cốt làm sa ngã tín đồ đạo này qua cung cách ăn chơi theo kiểu Tây phương.

Các cô gái nghĩ tới Valentine cùng với sự ngọt ngào mà người tình của mình sẽ mang tới cho họ trong đêm 14 tháng Hai. Với những ánh mắt tình tứ nồng nàn của chàng trai và những thỏi chololate ngọt lịm, nhất là những cánh hồng tươi thắm bùng nở trên bàn ăn như tình yêu được chắp cánh của cả hai người.

Valentine là tình yêu, là sự chia sẻ ngọt ngào nhất giữa các cặp tình nhân. Ý nghĩa gần như bất biến này hầu như được chấp nhận khắp nơi ngay chính cái tên Valentine cũng là dấu ấn trên các cặp tình nhân từ thời trung cổ.

Theo nhiều tài liệu thì ngày Valentine bắt nguồn từ một biến cố xảy ra từ thế kỷ thứ 3 dưới thời của hoàng đế La Mã Claudius II. Trong thời gian này đế quốc La mã tham gia rất nhiểu cuộc chiến tranh và do đó đội tinh binh của nó luôn cần rất nhiều chàng trai cho các cuộc viễn chinh xâm chiếm thuộc địa. Hoàng đế Claudius đã ra lệnh cấm các buổi lễ hôn phối trong nhà thờ hay lễ cưới ngoài đời để cho thanh niên yên tâm thi hành nghĩa vụ của một người lính.

Trước quyết định vô nhân đó linh mục Valentine đã lén lút làm lễ hôn phối cho nhiều đôi nam nữ muốn trở thành vợ chồng tại ngôi thánh đường được xem bí mật. Thế nhưng sự việc cũng vở lỡ và linh mục Valentine bị vua Claudius hành hình bằng cách ném đá cho tới chết và khi chết rồi còn bị chặt đầu.

Một tình tiết khác làm cho ông nổi tiếng hơn cho đến ngày nay đó là buổi chiều trước khi ra pháp trường thực hành án tử, Valentine đã viết một tấm thiệp cho cô gái con của viên cai tù với dòng chữ “from your Valentine” nghĩa là “tấm thiệp này được gửi đi từ Valentine của em”. Cô gái này vốn bị mù từ nhỏ và cô được linh mục Valentine chữa cho thấy được. Phép lạ này và sự hy sinh của Valentine đã khiến ông trở thành thánh bổn mạng cho đôi lứa. Nhớ tới ông, hàng năm người ta chỉ cần nhắc tới tên ông bằng tiếng gọi trìu mến: Valentine.

Tinh thần của tấm thiệp đầu tiên của linh mục Valentine vẫn còn được giữ tại châu Âu và Hoa Kỳ. tại Mỹ tiểu bang Colorado có một thành phố nổi tiếng mang tên Loveland, có nghĩa là Đất tình yêu, năm nay thành phố này kỷ niệm 70 năm ngày nó gửi những tấm thiệp Valentine đi khắp thế giới.

Loveland có truyền thống đáng yêu xứng với cái tên của nó đó là mỗi năm cứ gần đến lễ Valentine bưu điện thành phố lại lãnh trách nhiệm gửi giúp cho khách bất cứ ở đâu tấm thiệp Valentine có cái tên của thành phố trên phong bì. Đất tình yêu sẽ chuyển những lời chúc nồng nàn của người mình yêu tới mọi miền trên khắp thế giới. Mỗi năm Loveland gửi đi 130 ngàn tấm thiệp tới 50 tiểu bang của nước Mỹ và hơn 110 quốc gia khác trên khắp thế giới.

Quà tặng dịp Lễ Tình Nhân, ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP PHOTO.

Tuy nhiên đối với Việt Nam, người ta không gửi thiệp cho nhau mà thay vào đó bằng những cánh hồng đỏ thắm. Trong thời đại internet, gửi một bó hoa tuyệt đẹp từ nước này sang nước khác trong vòng vài giờ không còn là chuyện viễn tưởng. Những shop bán hoa tươi online ngày đêm hoạt động hết công suất trong dịp Valentine để các cặp tình nhân xa nhau vẫn có thể gửi tình yêu của mình theo phong cách hiện đại nhất.

Anh Bùi Quang, chủ một doanh nghiệp bán hoa trực tuyến tại Sài Gòn cho biết hoạt động của anh trong ngày Valentine năm nay:

“Phần lớn là trẻ nhưng cũng có không ít những người lớn tuổi, do xa nhau hay sao đó thì người ta gửi hoa cho nhau. Hoa thường được chọn nhất vẫn là hoa hồng nhưng người ta cũng có thể đệm thêm loại khác nhưng rất ít. Nói chung hoa hồng vẫn là loại hoa cháy hàng nhất trong dịp lễ này.

Có thể do trở ngại nào đó người ta không thể tặng trực tiếp thí dụ như ở Thái hay ở Mỹ, Úc người ta gửi về Việt Nam hay từ Hà Nội gửi vào Sài Gòn hay ngược lại. Họ gửi hoa, chocolate, bánh kem, gấu nhồi bông… Dịp Valentine năm nay nằm trúng Tết đúng vào Chủ Nhật ngày 14…trong ngày đó có người từ Hà Nội bay vào Saigon đi làm hay từ Đà Nẵng bay vô, người ta không có khả năng tặng hoa trực tiếp cho người yêu thì nhờ dịch vụ của em để làm việc đó.”

Không nhất thiết chỉ là tình yêu đôi lứa

Theo Wikipedia thì Việt Nam có ngày Valentine đầu tiên vào năm 2008 tại Nha Trang khi các cặp tình nhân tổ chức hôn nhân tập thể vào ngày 14 tháng 2 đúng dịp Valentine rầm rộ trên toàn thế giới.

Sẽ rất ngạc nhiên khi dò hỏi ý kiến nhiều thanh niên nam nữ về cách mà họ chia sẻ trong ngày Valentine. Người trẻ hôm nay có quan niệm khá sinh động trong ngày tình nhân, ngày mà hầu hết báo chí truyền thông cùng chung quan điểm chỉ dành cho đôi lứa thì không ít bạn trẻ lại khẳng định Valentine cũng có thể dành để chia sẻ cho người mình yêu thương trong gia đình chứ không nhất thiết chỉ dành cho người yêu.

Kim Anh, một trí thức trẻ thành đạt cho rằng phải chia sẻ ngày này cho người mình quan tâm vì ý nghĩa của Valentine từ xa xưa là sự hy sinh, chia sẻ chứ không phải chỉ gói gọn trong hai đối tượng nam và nữ:

“Đối với em cái ngày này thì không chỉ dành cho tình yêu đôi lứa nữa mà còn là tình yêu đối với những người thân chung quanh mình nữa, tức là những ngày ấy không chỉ dành cho tình yêu hay không mà thực sự dành cho người mình yêu thương trong gia đình hay người quan tâm đến mình. Quà cáp trong những ngày đó thực sự là chỉ phụ thôi. Mình dành cử chỉ quan tâm còn quà thì chỉ cần tặng cho họ một cành hoa là đủ. Cách đây mấy năm em có mua hoa tặng cho mấy chị mà em thân rất là thân ở trong công ty thì họ không ngờ! Đối với em thì ngày đó là như vậy.”

Bạn Hoàng, một thanh niên gốc Bắc sống tại Sài Gòn cũng cùng một ý tưởng như Kim Anh, Hoàng cho biết:

“Trước đây em có bồ thì cũng tặng hoa tặng quà hay đi chơi với nhau. Ngày đó thì em cũng nhớ tới những người yêu thương như cha mẹ hay những người mình quý mến mình muốn bày tỏ tình thương mến chứ không nhất thiết Valentine cứ phải là dành cho người yêu mà thôi. Em nghĩ Valentine dành cho tình yêu nhưng không nhất thiết phải chú trọng tình yêu đôi lứa nhưng bây giờ do người trẻ nói chung bị ảnh hưởng của truyền thông tuyên truyền hướng đến tiêu thụ cho tình yêu đôi lứa, cho cặp này cặp nọ chứ thật ra cần phải hướng tới những người thân yêu. Nói chung quan niệm đó phải thay đổi và thoáng dần lên. Valentine dành cho tình yêu thì nói chung phải rộng mở chứ không phải chỉ cho tình yêu đôi lứa.”

Sài Gòn mới biết Valentine chưa được một thế hệ mà người trẻ đã có những suy nghĩ như thế huống chi ở Hoa Kỳ, nơi mà ngày lễ này đã trở thành truyển thống từ hàng trăm năm. Truyền thống Valentine vẫn còn được giữ nguyên trong các gia đình người bản xứ nhưng đối với nhiều bạn trẻ Việt Nam, kể cả những người thành công trong sự nghiệp của mình cũng có những ý kiến tương tự. Khoa, một bác sĩ sống tại vùng Little Saigon cho biết quan niệm của anh về ngày lễ này:

“Ngày đó dành cho người yêu thôi và cũng nhân dịp này mình dành cho những người phụ nữ trong gia đình của mình là chính, thí dụ như là mẹ hay là bạn gái hay bà ngoại. Với mẹ và bà ngoại thì mua hoa không cần nhiều đâu chỉ cần một bông là được. Với bạn gái hay bồ hoặc vợ thì dẫn ra ngoài đi ăn.”

Có cần phải tặng những phẩm vật đắt tiền, hàng hiệu mới nói lên được tấm lòng của mình hay không? Khoa cho biết:

“Không cần thiết anh. Với em thì rất đơn giản nhưng đối với nhiều người thì khá lớn. Hành động lúc nào nó cũng tốt hơn là quà tặng đối với em. Ở Mỹ thì quà tặng nó cũng khá đặc biệt, nó rất quan trọng. Đối với em thì em không thấy là quan trọng nhiều nhưng những người chung quanh như bạn bè, thì em thấy hầu như ai cũng có quà đối với người yêu hết, phải có quà tặng! Làm để nói rằng mình đã làm chứ không thì bị complain!”

Thúy Hà, một nhà báo khá có tiếng tại Việt Nam lấy chồng và theo chồng sang Mỹ cho biết cách mà gia đình chồng của Hà tổ chức ngày lễ Valentine trong gia đình thật rất khác những gì mà người Việt trong nước nghĩ tới:

“Trong nhà em gia đình chồng là người Nam thì hầu như lễ nghi của họ rất là đơn giản. Không quá cầu kỳ hoặc là cái gì cũng phải theo phong tục kiểu Mỹ. Valentine ở nhà em thì đó là dịp để gặp nhau. Valentine mà dành cho tình nhân thì em có cảm giác lý do đó không nhiều bằng lý do để mọi người gặp nhau, sum họp.

Chẳng hạn như má chồng của em là người được coi như đầu mối cho ngày Valentine. Có một đứa em ở rất xa, nó là bác sĩ quân y ở tiểu bang North Carolina thì vào ngày đó có khi nó về có khi không. Con trai nhưng mà lúc nào cũng gửi cả một lẳng hoa thật đẹp cho bà, ví dụ vậy. Đối với gia đình em thì em thấy Valentine là dịp để nghĩ đến nhau, sum họp gặp gỡ ăn uống vui vẻ với nhau… như vợ chồng em cũng lấy ngày đó để tụ về cái gia đình lớn chứ không phải ngày đó để mà hai vợ chồng phải đi chơi đâu đó hay có một cái đêm lãng mạn. Tụi em không hưởng thụ không enjoy theo kiểu đó. Mỗi gia đình có thể khác nhau nhưng gia đình em thì như vậy.”

Valentine nhìn chung cho dù ở đâu thì ý nghĩa thật của nó vẫn luôn luôn soi sáng cho mọi tình yêu qua ngọn đèn cầy lung linh trên bàn ăn của hai người hay của toàn bộ thành viên trong gia đình. Dưới ánh sáng ấm áp ấy chúng ta sẽ sát lại gần nhau hơn không phải chỉ để nghe hơi thở của nhau mà lắng nghe nhịp đập chung của những con tìm có cùng huyết thống gia đình.

Ánh mắt hạnh phúc hay thiết tha âu yếm chỉ có nghĩa khi dành ra trọn vẹn cho nhau. Valentine ngay chính câu chuyện nguyên bản của nó đã là một cung bậc cao nhất của tình yêu, cung bậc mà linh mục Valentine chọn cho bản nhạc tình bất hủ của ông: hy sinh và chia sẻ.