Hình bìa tuyển tập "Power to the People" của John lennon
Để kỷ niệm ngày giỗ lần thứ 30 của John Lennon, làng nhạc quốc tế cho ra mắt rất nhiều đĩa hát, đĩa hình, sách ảnh và album lưu niệm. Trong đó có ít nhất là 2 tuyển tập chọn lọc và 4 album nguyên tác được chỉnh âm tức là được thu lại với kỹ thuật âm thanh hiện đại. Riêng vè các tập nhạc nguyên tác, có hai album được xem như là để đời của nam danh ca. Trước hết là tập nhạc Imagine với ca khúc chủ đề cùng tên nổi tiếng qua bao thế hệ. Kế đến có Double Fantasy, tập nhạc cuối cùng mà John đã ghi âm với vợ là Yoko Ono, vài tháng trước khi anh bị ám sát.
Về phía các bộ sưu tập ảnh chụp có tuyển tập của Ian MacMillan. Nhà nhiếp ảnh người Anh đã từng nổi tiếng vào năm 1969 với bức ảnh chụp 4 thành viên nhóm Tứ Quái The Beatles đang nối bước nhau để băng qua đường đến phòng ghi âm Abbey Road. Ông sau đó đã thực hiện một loạt bức chân dung của John Lennon. Nổi tiếng nhất vẫn là tấm ảnh chụp đen trắng, trong hình John Lennon có nét gương mặt hiền hoà, ánh mắt hơi thoáng buồn đằng sau cặp kính cận tròn tròn nho nhỏ. Khi phác hoạ chân dung của nam danh ca quá cố, các họa sĩ chỉ cần vẽ khuôn mặt của anh với cặp kính tròn, là mọi người có thể nhận ra ngay.
Imagine, một trong những bài hay nhất mọi thời đại
Cuộc đời của John Lennon cũng đã từng gợi hứng cho giới sáng tác. Nhân ngày giỗ của John, vở ca nhạc kịch mang tựa đề Lennon cũng được dựng lại tại Luân Đôn. Trên sân khấu, các diễn viên lần lượt trình bày trong phần đầu các sáng tác của John, từ giai đoạn khởi nghiệp khó khăn tại thành phố Liverpool cho tới khi đạt đến tột đỉnh vinh quang với nhóm Beatles. Còn phần nhì đánh dấu giai đoạn chia tay với nhóm Tứ Quái, thời kỳ John Lennon chuyển sang sáng tác riêng, dấn thân vào phong trào phản chiến. Tiêu biểu nhất vẫn là ca khúc Give Peace A Chance (Hãy cho hòa bình một cơ hội) và nhạc phẩm Imagine (Hãy tưởng tượng), ca khúc mở đầu cho album cùng tên phát hành vào năm 1971.
Hãy tưởng tượng
Thế giới không có thiên đường
Dưới chân chẳng phải địa ngục
Nhắm mắt lại để mường tượng
Dễ thôi ý tưởng bình thường
Thử hình dung
Trên đầu chỉ một bầu trời
Hôm nay cho đến trọn đời
Mọi nhà về cùng một nơi
An vui chung sống mọi người
Hãy tưởng tượng
Đất này không có biên giới
Không còn tôn giáo hận thù
Thử hình dung rồi tự nhủ
Lẽ nào giấc mộng phù du
Thử hình dung
Loài người trọn tình bằng hữu
Không còn đói khát trong lòng
Cho đời chia sẻ ước vọng
Hoà bình khao khát ngóng trông
Bạn nói ta chỉ mơ mộng
Suốt ngày hoài tưởng viễn vông
Nhưng ta chỉ có hy vọng
Ngày mai thế giới chung sống
Ước mơ nhân loại đại đồng
Lời phóng tác của bài Imagine (Hãy tưởng tượng)
Nhạc phẩm Imagine được xem như là một trong những bài hát hay nhất của mọi thời đại. Nếu như theo bình chọn của tuần báo Time, ca khúc này đứng hạng 7 trong số 50 bài hát xuất sắc nhất trong lịch sử âm nhạc, thì tạp chí Rolling Stone lại xếp bản nhạc Imagine vào hạng 3 trong số 100 ca khúc đáng ghi nhớ nhất từ trước tới nay, và như vậy John Lennon chỉ thua có Bob Dylan và ban nhạc rock Rolling Stone.
Nhưng John Lennon với sáng tác riêng cũng như sáng tác chung với nhóm Beatles lại là nhân vật có nhiều ca khúc được xếp trên bảng vàng này. Giai thoại kể rằng bản nhạc Imagine này manh nha từ năm 1965, điệp khúc bài hát gợi hứng từ một đoản bút trích từ tập thơ Grapefruit mà Yoko Ono đã viết về tuổi thơ của mình khi còn ở Nhật Bản. Mặc dù được nhiều người yêu thích và ton vinh, nhưng ca khúcImagine cũng đã từng bị một số người chỉ trích, cho rằng lời bài hát này quá lý tưởng, thiếu thực tế.
Viện bảo tàng John Lennon phải đóng cửa
Các lời chỉ trích không giảm nhẹ tầm ảnh hưởng cũng như cái biệt tài đặt giai điệu của John Lennon (melody maker), mà lại chủ yếu nhắm vào nhân vật Yoko Ono, mà nhiều người cho rằng bà muốn đề cao hơn vai trò của mình bằng cách viết lại huyền thoại của John Lennon, cũng như sửa đổi một số chi tiết giữa John và các thành viên khác của nhóm Beatles. Sau ngày John qua đời, đã có nhiều dự án không thành chẳng hạn như việc thành lập một viện bảo tàng mang tên anh tại thành phố Liverpool, nguyên quán của nam ca sĩ. Rốt cuộc thì viện bảo tàng này đã được khánh thành vào năm 1990 tại vùng ngọai ô Tokyo, nhưng sau nhiều năm hoạt động lại phải đóng cửa do vắng khách vào tháng 9 năm 2010.
Một số cuộc triển lãm hay dự án âm nhạc liên quan đến John Lennon khi thì sinh muộn đẻ đau, lúc thì không được hoàn tất, chủ yếu cũng vì không có sự đồng ý của Yoko Ono. Cho tới giờ, bà vẫn nắm giữ tác quyền của hầu hết những sáng tác và tư liệu của John Lennon. Điều này có cả mặt phải và mặt trái của nó : cái hay là hình ảnh của John Lennon cũng như di sản do anh để lại không bị khai thác quá đà quá trớn. Còn cái dở là cho tới giừo chưa có một dự án nghệ thụât nào thật sự xứng đáng với tầm vóc của John Lennon.
Dường như cốt lõi vấn đề xuất phát từ những ác cảm của dư luận đối với Yoko Ono. Trong tiềm thức của công chúng, dĩ nhiên là mọi người còn nhớ tới các mối xung khắc trong quan hệ của nhóm Tứ quái, mà một phần là do bà Oko mà ra. Đó chỉ là một phần thôi, vì còn có nhiều yếu tố khác nữa, kể cả sự mệt mỏi và chán nản của John trước áp lực của các vòng lưu diễn, khiến cho anh quyết định chia tay với ban nhạc Beatles vào tháng 9 năm 1969. Do vậy, quy mọi trách nhiệm cho Yoko Ono cũng không công bằng cho lắm. Trong hành trình sáng tác âm nhạc, nếu John Lennon không gặp Yoko, thì có lẽ anh sẽ không bao giừo viết các nhạc phẩm như Jealous Guy hay Woman. Theo tạp chí Rolling Stone, cả hai bản nhạc này đều xứng đáng được xếp vào danh sách 100 tình khúc đẹp nhất từ trước tới nay. Ngày qua đời, tên tuổi của John Lennon đã bước ngay vào huyền thoại, cho nên giờ đây, bất cứ ai dù có muốn viết thêm hay viết lại thì cũng bằng thừa.
No comments :
Post a Comment